Basque Country “cool” & “guay”

Badakit euskaldunok konplexuz beteta gaudela geure hizkuntzari dagokionez: txikia dela, arraroa dela, zaharra dela (ez modernoa)… Eta, jakina, ideia hori berretsi egingo dute ondoan ditugun hizkuntza latinoekin alderatzen dutenek, horiek handiak baitira eta elkarren antzeko. Baina ikuspegia zertxobait zabaltzen duenak ikusiko du badirela munduan gurea baino hizkuntza txikiagoak (izan ere, gehienak halakoxeak dira), arraroa ala arrunta izatea erlatiboa dela (txinatar batentzat zein ote da arraroagoa, euskara, gaztelania ala alemanera?). Eta txikiak edota ondokoekiko ezberdinak izategatik ez dabiltza guztiak konplexuz beteta, ikus, bestela, islandiarrak eta finlandiarrak, hurbileko kasu batzuk aipatzearren.

Beraz, argi dago konplexu horiek hizkuntzaren beraren ezaugarriengatik baino, egoera soziolinguistikoarengatik gertatzen direla/zaizkigula: azken mendeetan azpiratua, zapaldua, gutxietsia eta barregarri utzia izan da euskara eta euskaldunak, eta horren zama oraindik ere gainean daramagu, guztiz kendu ezinik.

Baina ez nuen pentsatzen gaur egun oraindik hainbestekoa zenik konplexu hori, eta berau kentzeko ahalegina egitetik urrun, indartu egiten duen joera ridikulu batek gurean hainbesteko indarra hartuko zuenik. Guztiari ingelesezko izena jartzeaz ari naiz, horixe bera gertatu baita orain gutxi egin den Euskal Herriko Itzuliarekin. Ez diote Itzulia Basque Country izena jarri ba?!?! Hori bakarrik behar genuen!

Hala ere, esan behar da ez dela gauza berria, ez. Hor ditugu Bilbao Exhibition Center, Basque Culinary Center, Gipuzkoa Basquet Club… Baina oraingoan ez dute gauza berri bat sortu ingelesezko izenarekin, baizik eta lehendik ere bazegoen eta bere izena zuen zerbaiti aldatu diote izena. Horrela, hasieran gauza “puntuala” zirudiena joera orokor eta gero eta jasanezinagoa bilakatzen ari da, eta anekdota huts izatetik haratago igaro dela iruditzen zait.

Horren erakusle, beste adibide bat: orain gutxi Ficoban garagardo-azoka bat antolatu zuten, asteburu batez egin zena. Ba al dakizue zein izan zen haren izena? Bask´n Brew Beer Festival, ez gehiago, ez gutxiago. Harrapazank! Eta ez pentsa atzerritarrez bete zenik, ez, izenak dioen bezala, euskal garagardo ekoizleak izan baitziren bertako protagonistak, eta bezeroak ere, ia denak euskal herritarrak. Beraz, aitzakia gutxi.

Baina irudipena dut zenbaitetan ingelesezko izena jartzen dela euskaldunok ez kexatzeko: halakoetan, sarri(egi)tan, euskararen presentzia hutsaren hurrengoa izan ohi da eta gaztelania (edo frantsesa) jaun eta jabe, baina, antza denez, ingelesezko izena jarrita, uste dute euskararen bazterketa hori ezkutuan gelditzen dela, disimuluan-edo, besteok ergelak bagina bezala…

Eta, hain zuzen ere, horixe gertatu da Itzulia Basque Country-rekin, kontua are mingarriagoa eta iraingarriagoa bihurtuz: izen ofizialei muzin egin eta “Elgueta” edo “Igueldo” modukoak jarri dituzte lasterketako karteletan. Hortaz, euskarazko izena baztertu, ingelesezkoa jarri eta, gainera, herrien izenak espainol garbian jarri, horiek bai, inolako konplexurik gabe. Hertzainak taldeak zioen bezala: “Hauxe duk, hauxe, gure destinu petrala!”.

Eneko Oiartzabal Gerriko

Hondarribia aldizkarian 2018ko apirilean argitaratua

 

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude